ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Υ.Α.) προειδοποιεί ότι οι συνέπειες του κορωνοϊού έχουν τεράστιο αντίκτυπο στην ψυχική υγεία των προσφύγων, των εκτοπισμένων και των ανιθαγενών ανθρώπων.
«Ο COVID-19 δεν είναι μόνο μια κρίση στον τομέα της σωματικής υγείας, αλλά πλέον προκαλεί κρίση και στην ψυχική υγεία. Ενώ πολλοί πρόσφυγες και εσωτερικά εκτοπισμένοι έχουν αξιοσημείωτo σθένος και μπορούν να συνεχίσουν τη ζωή τους παρόλο που έχουν βιώσει από πρώτο χέρι τη βία ή διώξεις, η ικανότητά τους να ανταπεξέλθουν έχει φτάσει πλέον στα όριά της», δήλωσε ο Ύπατος Αρμοστής του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, Philippo Grandi.
«Λαμβάνουμε αναφορές ότι αυξάνονται τα προβλήματα ψυχικής υγείας και οι σχετικές ανάγκες ανάμεσα στους εκτοπισμένους πληθυσμούς. Παράγοντες που συμβάλλουν στην αύξηση αυτή είναι ο φόβος μετάδοσης του ιού, τα μέτρα εγκλεισμού και απομόνωσης, ο στιγματισμός, οι διακρίσεις, η αδυναμία βιοπορισμού και η αβεβαιότητα για το μέλλον.»
Καθώς η πανδημία έχει επιφέρει εκτεταμένες ζημιές σε κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο, η Υ.Α. ανησυχεί ιδιαίτερα ότι χάνοντας το μεροκάματο και τα μέσα βιοπορισμού τους, πολλοί πρόσφυγες οδηγούνται σε ψυχοκοινωνική δυσχέρεια. Εξαιρετικά ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι πλέον κάποιοι αναφέρουν περιστατικά αυτοτραυματισμών λόγω της πίεσης αυτής.
Για τους πρόσφυγες που είχαν επίσης αναζητήσει ψυχοκοινωνική στήριξη μέσα από την αλληλεπίδραση με την κοινότητά τους, τις κοινωνικές επαφές ή την τήρηση της θρησκευτικής λατρείας, τα μέτρα τήρησης σωματικής απόστασης και περιορισμού της μετακίνησης επηρεάζουν επίσης την ικανότητά τους να αντιμετωπίσουν τη συναισθηματική πίεση.
Ενώ οι συνέπειες της πανδημίας προκαλούν ή επιδεινώνουν προϋπάρχουσες ψυχικές ασθένειες, τα μέτρα για την αναχαίτιση της μετάδοσης του ιού επηρεάζουν και αυτά τη διαθεσιμότητα της βοήθειας. Η παροχή στήριξης και φροντίδας για την ψυχική υγεία είναι ακόμα πιο δύσκολη κατά τη διάρκεια της απαγόρευσης κυκλοφορίας και των ταξιδιωτικών περιορισμών. Η διαθεσιμότητα του προσωπικού μπορεί να είναι μειωμένη και οι πρόσφυγες συχνά δεν είναι σε θέση να ταξιδέψουν για να βρουν τη φροντίδα που χρειάζονται, ενώ πολλές ομαδικές δραστηριότητες που απαιτούν προσωπική επαφή έχουν ακυρωθεί.
«Η συντριπτική πλειοψηφία, το 84% των προσφύγων όλου του κόσμου φιλοξενούνται σε αναπτυσσόμενες χώρες και, ακόμα και πριν από την πανδημία, η πρόσβασή τους σε ποιοτική φροντίδα ψυχικής υγείας ήταν ήδη πολύ περιορισμένη. Σήμερα, στην κρίσιμη αυτή συγκυρία, με τον κορωνοϊό να προκαλεί φοβερά σωματικά και ψυχικά προβλήματα, είναι πιο προφανής και κρίσιμη από ποτέ η ανάγκη να επενδύσουμε στην παροχή αδιάλειπτων υπηρεσιών υγείας, συμπεριλαμβανομένης της ψυχικής υγείας, και να διασφαλίσουμε ότι αυτές είναι προσβάσιμες σε όλους», τόνισε ο κ. Grandi.
Προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχεια της παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας και ψυχοκοινωνικής στήριξης στους πρόσφυγες και τους εκτοπισμένους ανθρώπους, η Υ.Α. ενισχύει τις προσπάθειές της και προσαρμόζει τη δράση της, όπου είναι δυνατό.
Ορισμένες υπηρεσίες ψυχικής υγείας παρέχονται πλέον από απόσταση, μεταξύ άλλων μέσω πολύγλωσσων τηλεφωνικών γραμμών βοήθειας ή και μέσω διαδικτυακών συνεδριών. Για όσους έχουν σοβαρά και πολύπλοκα προβλήματα ψυχικής υγείας, η παροχή φροντίδας διασφαλίζεται με ασφαλείς τρόπους μέσω απομακρυσμένης ή απ’ ευθείας στήριξης, ακόμα και μέσω επισκέψεων στο σπίτι. Λαμβάνονται επίσης μέτρα για να εξασφαλιστεί ότι όσοι άνθρωποι χρειάζονται φάρμακα μπορούν να συνεχίσουν την θεραπεία τους κατά της διάρκεια της απαγόρευσης της κυκλοφορίας.
Η Υ.Α. καταβάλλει επίσης προσπάθειες, όπου αυτό είναι εφικτό, για να ενισχύσει την ικανότητα παροχής ψυχικής στήριξης από τα προϋπάρχοντα δίκτυά της για την παροχή προστασίας στο πλαίσιο των προσφυγικών κοινοτήτων. Παρέχει επίσης κατάρτιση στις Πρώτες Βοήθειες Ψυχολογικής Παρέμβασης σε εργαζόμενους στην πρωτοβάθμια ιατρική περίθαλψη, σε προσωπικό διαχείρισης των καταυλισμών, εθελοντές που έχουν επαφή με τις κοινότητες και προσωπικό των τηλεφωνικών γραμμών βοήθειας.
Σε ορισμένες περιοχές, οι εθελοντές στις κοινότητες που έχουν ήδη κινητοποιηθεί και συνεισφέρουν στις προσπάθειες πρόληψης και ανταπόκρισης απέναντι στον COVID-19, επεκτείνουν τη δράση τους παρέχοντας ενημέρωση σε πρόσφυγες και εσωτερικά εκτοπισμένους σε θέματα ψυχικής υγείας και αντιμετώπισης του ψυχικού άγχους.
Η Υ.Α., στο πλαίσιο της σχετικής έκκλησης των Ηνωμένων Εθνών για δράση, συνεχίζει να καλεί για επείγουσα στήριξη προκειμένου να διασφαλιστεί η διαθεσιμότητα και η συνέχεια της παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας και ψυχοκοινωνικής στήριξης στους πρόσφυγες και τους εκτοπισμένους. Οι υπηρεσίες αυτές θα πρέπει να θεωρούνται ως «ζωτικές» υπηρεσίες και να συνιστούν κομμάτι της εθνικής ανταπόκρισης των κρατών απέναντι στον COVID-19.
