Η Μαρίκα Παπαγκίκα γεννήθηκε στην Κω την 1η Σεπτεμβρίου του 1890. Μετά από λίγα χρόνια η οικογένεια της μετανάστευσε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου και η Μαρίκα τραγουδά σε νυχτερινά κέντρα των ελληνικών αποικιών.
Γύρω στα 1913-15 μεταναστεύει ξανά αλλά αυτή τη φορά με προορισμό το λίκνο του πολιτισμού για εκείνη την εποχή, την Αμερική.
Είναι ασαφές αν εκεί γνωρίστηκε και παντρεύτηκε με τον σύζυγο της Κώστα (Gus) Παπαγκίκα - που έπαιζε τσέμπαλο - όμως η καλλιτεχνική της πορεία στην Αμερική ξεκινά από το νυκτερινό κέντρο του που είχε στην Νέα Υόρκη.
Η δισκογραφική της καριέρα ξεκινά το 1918 με συμπαραστάτη και συνεργάτη πάντα τον Κώστα Παπαγκίκα ο οποίος την συνόδευε και σε όλα της τα ταξίδια σε άλλες πολιτείες των Η.Π.Α είτε για ηχογραφήσεις , είτε για εμφανίσεις της σε νυκτερινά κέντρα της ομογένειας.
Τα πρώτα τραγούδια που ηχογραφεί είναι : “Ο Λαγός”, “Όπου ιδείς δυο κυπαρίσσια” και το “Σμυρνέϊκο Μινόρε” σε σχεδόν ταυτόχρονη εκείνη την εποχή με δύο ηχογραφήσεις της “πρωτοπόρου” Κας Κούλας και του τραγουδιού του Κώστα Παπαγκίκα “Ζειμπέκικο Αιβαλί”.
Έπειτα απ’αυτό και για ένα διάστημα περίπου 10 ετών η Μαρίκα Παπαγκίκα μέσω των εταιρειών Victor και Columbia και με συνεργάτες τους καλύτερους μουσικούς της διασποράς – όπως ο Θανάσης Μακεδόνας, ο βιολιστής Αλέξης Ζούμπας από την Ήπειρο, ο κλαρινετίστας Πέτρος Μαμάκος κ.α. - “περνάει” στην δισκογραφία πάνω από 200 τραγούδια ποικίλου ρεπερτορίου.
Με τη σοπράνο και ξεχωριστή φωνή της δεν δίστασε νατραγουδήσει την φυλακή, το χασίς, την παρανομία, τη φτώχεια, μέσα από μουσικούς δρόμους (μακάμια) και μινόρε που σπαράζουν την καρδιά.
Τα τραγούδια που ερμήνευσε ήταν κατά βάση παραδοσιακά και λαϊκά αλλά λόγω της φωνής της – υψίφωνος – ασχολήθηκε και με “ελαφρού” ρεπερτορίου τραγούδια, όπως τραγούδια του Θεοφ. Σακελλαρίδη και του Νίκου Χατζηαποστόλου – σύνθετες τραγουδιών της οπερέτας – στις Αμερικάνικες ηχογραφήσεις τους.
Μαζί με τον άνδρα της ανοίξανε το δικό τους νυχτερινό κέντρο (καφέ αμάν) στην Νέα Υόρκη κατά τα μέσα της δεκαετίας του 1920 και λεγόταν ‘’Της Μαρίκας’’. Το κέντρο ‘’Marika’s’’ δεν ήταν ένα απλό καφέ αμάν. Σύμφωνα με τις μαρτυρίες ήταν ένα πολυτελές κέντρο, αλλά πιθανότατα λειτουργούσε και ως παράνομο ποτοπωλείο, διότι τότε ήταν η εποχή της ποτοαπαγόρευσης .
Η Μαρίκα και ο Κώστας έχασαν το κέντρο τους και όλες τους τις οικονομίες κατά τη σφοδρή οικονομική κρίση του 1929. Εκεί περίπου τελειώνει και η δισκογραφική καριέρα της.
Η Μαρίκα ήταν η σπουδαιότερη ελληνική φωνή στην Αμερική στις αρχές του 20ου αιώνα (από όσες τουλάχιστον ηχογραφήθηκαν σε δίσκους).
Η Μαρίκα Παπαγκίκα πέθανε στην Νέα Υόρκη στις 2 Αυγούστου του 1943 από μελαγχολία καθώς λένε κάποιες μαρτυρίες της εποχής λόγω της ανέχειας στην οποία είχε πλέον βρεθεί.
Τραγούδια που ηχογραφήθηκαν για πρώτη φορά με τη φωνή της :
Αρμενάκι, Ντερβίσης, Αθήνα και Πειραία μου, Ψαράδες, Φονιάς θα γίνω, Το μποχώρι, Τα παιδιά της γειτονιάς σου, Τούρνα, Όπου ιδείς δυο κυπαρίσσια, Μανταλένα, Ζεϊμπέκικο τα ούλα σου, Σμυρνέϊκος Μπάλλος, Τι σε μέλλει εσένανε, Η Έλλη, Το κουτσαβάκι, Βραίλα, Αγιά Σοφιά, Το Κατινάκι, Ο λαγός, Μπαρμπουνάρα κ.α.
ΠΗΓΗ: http://rebetiko.sealabs.net
