Η Eκδήλωση για την «Ημέρα Μνήμης των Κώων Ελλήνων Εβραίων Μαρτύρων του Ολοκαυτώματος» - Το Σεπτέμβριο τα θυρανοίξια της Συναγωγής στην Κω

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ
ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Δευτέρα, 25 Ιούλιος 2022

Το Σεπτέμβριο τα θυρανοίξια της Συναγωγής (Χάβρα) στην Κω για την τέλεση γάμων Εβραίων και τελετών ενηλικίωσης, από διάφορα μέρη του κόσμου.

Μια ιδιαίτερα συγκινητική εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σήμερα το μεσημέρι, Δευτέρα 25 Ιουλίου, στην Κω, στην αίθουσα της Συναγωγής, για την Ημέρα Μνήμης των Κώων Ελλήνων Εβραίων που εξοντώθηκαν από τους Ναζί κατά το Ολοκαύτωμα. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε παρουσία του Προέδρου του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου της Ελλάδας Δαυίδ Σαλτιέλ, αλλά και απογόνων των Εβραίων της Κω και της Ρόδου που χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα.

Την εκδήλωση προλόγισε ο επιστημονικός διευθυντής της Αστικής Εταιρείας "Ιπποκράτης" Δημήτριος Γερούκαλης, οποίος αναφερόμενος στους Κώους Εβραίους τόνισε ότι η Εβραϊκή κοινότητα της Κω υπήρξε θύμα βαναύσου ιδεολογίας, ιδεολογίας η οποία δεν σέβεται τον Άλλον, το Ανθρώπινον Πρόσωπον.

Στη συνέχεια τον λόγο πήρε ο Αντιπρόεδρος της Διαχειριστικής Επιτροπής της Ι.Κ. Ρόδου Δανιήλ Μπεναρδούτ, ο οποίος αφού αναφέρθηκε στην καλή συνεργσία της εβραϊκής κοινότητας με το Δήμο της Κω και το Δήμαρχο Θ, Νικηταρά ανέφερε ότι τον Σεπτέμβριο θα γίνουν τα θυρανοίξια της Συναγωγής (Χάβρα) όπου θα γίνονται τελετές, γάμοι Εβραίων και τελετές ενηλικίωσης, από διάφορα μέρη του κόσμου.

Ακολούθησαν οι χαιρετισμοί του Δημάρχου Κω Θεοδόση Νικηταρά και του Προέδρου του ΚΙΣΕ Δαυίδ Σαλτιέλ.

Αμφότεροι αναφέρθηκαν στην αγαστή συνεργασία που υπάρχει μεταξύ εβραϊκής κοινότητας και Δήμου. Ο δήμαρχος Κω τόνισε ότι η Κως τιμά τους Κώους, θύματα του ολοκαυτώματος, τιμά την ιστορία και την παράδοση του τόπου μας, ο δε πρόεδρος του ισραηλιτικού συμβουλίου μεταξύ των άλλων σημείωσε ότι είναι υποχρέωσή μας να διατηρήσουμε τη μνήμη τους και με τις ενέργειές μας να κάνουμε πράξη ότι το πέρασμά τους από την Κω δεν θα ξεχαστεί.

Στη συνέχεια, ο κεντρικός ομιλητής ιστορικός και δικηγόρος κ. Βασίλειος Χατζηβασιλείου αναφέρθηκε στη σύλληψη, τον εκπατρισμό και την εξόντωση των Εβραίων της Κω.

Η εκδήλωση έλαβε τέλος με την απόδοση ωδής από τη σοπράνο Μαριάντζελα Χατζησταματίου.

Στην εκδήλωση παρέστησαν επίσης ο Μητροπολίτης Κώου και Νισύρου κ. Ναθαναήλ, πολιτικές και στρατιωτικές αρχές του τόπου καθώς και αρκετοί συμπολίτες μας.

Σημειώνεται ότι στις 11.15 πραγματοποιήθηκε επιμνημόσυνη δέηση από τον Ραβίνο Αθηνών Γκάμπριελ Νεγρίν και άναμμα κεριών στη μνήμη των θυμάτων, στο εβραικό νεκροταφείο της Κω.

Η ΙΣΡΑΗΛΙΤΙΚΗ KΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΚΩ

Υπήρχε εβραϊκή Κοινότητα στην Κω από την εποχή του Δευτέρου Ναού. Η Κως φέρεται ως τόπος κατοικίας Εβραίων στο κεφ. Μακκαβαίων Ι (15.23) χρονολογούμενος το 142 π.Χ.

Το 49 π.Χ., υπό την κυριαρχία της Ρώμης, οι κάτοικοι του νησιού διετάχθησαν από τον διοικητή Φάνιο να σεβαστεί την εντολή της Συγκλήτου και να επιτραπεί η ασφαλής διέλευση των εβραίων προσκυνητών που κατευθύνονταν στην Ιερουσαλήμ.

Το 1685 είναι εγκατεστημένη μία μικρή Κοινότητα που, όσον αφορά την θρησκευτική λειτουργία, εξαρτάτο από τον Αρχιραβίνο της Ρόδου.

Το 1747 ο Ελιέζερ Ταρσία έκτισε, με δικά του έξοδα, μία μικρή αλλά εντυπωσιακή Συναγωγή, η οποία συντηρήθηκε μετά το θάνατό του από τα εισοδήματα που κληροδότησε από ένα γειτονικό σπίτι και δύο καταστήματα.

Το 1850 ζούσαν στην Κω 40 οικογένειες οι οποίες μειώθηκαν στις 25 το 1872.

Οι Εβραίοι της Κω ασχολούνταν με την εξαγωγή σταφυλιών και σταφίδων και με το εμπόριο μετάλλων και ρούχων.

Το 1901 υπήρχαν μόνο 10 οικογένειες στην Κω οι οποίες ασχολούνταν κυρίως με το εμπόριο.

Τα μέλη των Κοινοτήτων ζούσαν αρμονικά και μιλούσαν Ελληνικά, Τουρκικά και Ισπανοεβραϊκά.

Το μέγεθος της Κοινότητας αυξήθηκε σημαντικά, κατά τη διάρκεια του Ελληνο-Τουρκικού Πολέμου το 1918-22, με πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και συγκεκριμένα από τη Σμύρνη.

Το 1933 η Κως επλήγη από έναν πολύ ισχυρό σεισμό, όπου καταστράφηκε και η Συναγωγή.

Μετά την καταστροφή της παλαιάς Συναγωγής κτίσθηκε, καινούργια η οποία υπάρχει μέχρι σήμερα (Χάβρα).

Η Συναγωγή εξυπηρετούσε τις θρησκευτικές ανάγκες των 140 μελών της Ισραηλιτικής Κοινότητας.

Μετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών, το 1943, και την κατάληψη των νησιών της Δωδεκανήσου από τους Γερμανούς, τα μέλη της Κοινότητας της Κω συνελήφθησαν και η περιουσία τους κατασχέθηκε.

Στις 22 Ιουλίου 1944 οι Εβραίοι από την Κω(120) και την Ρόδο στοιβάχτηκαν σε τρία φορτηγά πλοία, με προορισμό το λιμάνι του Πειραιά.

Μετά την άφιξή τους στον Πειραιά επιβιβάστηκαν σε τρένα με προορισμό το Άουσβιτς. Κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος χάθηκαν όλα τα μέλη της Ισραηλιτικής Κοινότητας της Κω. Μόνο ένα άτομο επέζησε του Ολοκαυτώματος και επέστρεψε στο νησί.

Υπάρχει επίσης στην Κω ένα μικρό εβραϊκό νεκροταφείο το οποίο έχει ταφόπλακες που χρονολογούνται από τον 17ο αιώνα.