Νίκος Μυλωνάς: Σχόλιο για τις εκλογές, (Κυριακή 19.5.24) του ΤΕΕ στον τόπο μας
Α. Αύριο, Κυριακή 19.5.24 η πολυπληθής ομάδα των μηχανικών εκλέγει κεντρικά, περιφερειακά και τοπικά αντιπροσωπευτικά σώματα με απλή αναλογική. Οι πολιτικό-συνδικαλιστικές διαδικασίες από το 1980 μέχρι σήμερα σηματοδοτούν μια άλλη εποχή! πολύ μακριά από την πολιτικοποίηση στο περιεχόμενο των παρεμβάσεών του ΤΕΕ κεντρικά και τοπικά. Είναι σήμερα εκλογικές διαδικασίες με πολύ χαμηλό ενδιαφέρον, χαμηλή κινητοποίηση και κυρίως με απουσία ιδεολογικοπολιτικών κριτηρίων και αντίστοιχων πολιτικών στόχων. Ο κομματισμός και η υπαλληλοκρατία που κυριαρχούσαν έχουν υποχωρήσει. Μόνο οι δυνάμεις του κυβερνητικοί κόμματος υπάρχουν οργανωμένες, αφού στηρίζονται στην δύναμη της κρατικής εξουσίας. Την περίοδο 2019-2024 στο ΤΕΕ Δωδεκανήσου συνδιαχειριστείς με κοινή συμφωνία για τις καρέκλες ήταν οι κομματικές παρατάξεις της Ν.Δ και του ΠΑΣΟΚ. Περιόρισαν τον ρόλο του ΤΕΕ σε ανοικτό υποστηρικτή των κυβερνητικών θέσεων και σε απολογητή τοπικών ηγεσιών περιφέρειας και Δήμων. Ειδικά για την Δωδεκάνησο η σιωπή για την κατάργηση της 12-μετρης λωρίδας προστασίας του αιγιαλού και της παραλίας τους βαραίνει συλλογικά.
Β. Το ΤΕΕ είναι Νομικό πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου και ιδρύθηκε το 1926. Ήταν και είναι κοινωνικός φορέας ειδικού βάρους με πολιτικές προεκτάσεις λόγω της σημασίας του επαγγελματικού του αντικειμένου που συνδυαζόμενο με τα οικονομικά δεδομένα της κάθε εποχής, επηρεάζουν την κρατική αναπτυξιακή πολιτική στην χώρα μας. Δεν είναι τυχαίο που το νομικό πλαίσιο λειτουργίας του ΤΕΕ καθορίζεται από συνεχείς κυβερνητικές παρεμβάσεις. Το κράτος το 1974 τροποποίησε το χουντικό θεσμικό του πλαίσιο. Το 1984 απο το ΠΑΣΟΚ θεσπίστηκε ως ‘’τεχνικός σύμβουλος του κράτους’’! Η σημερινή κυβέρνηση ΝΔ τους πρώτους 3 μήνες της το 2019 κάνει τις δικές της παρεμβάσεις εκλογικού χαρακτήρα για να έχει τον έλεγχο όχι μόνο σε κοινοβούλιο-περιφέρειες-δήμους αλλά και των ισχυρών κοινωνικών θεσμών όπως το ΤΕΕ. Με την υποστήριξη των οικονομικών παραγόντων, των ΜΜΕ εφαρμόζει την πολιτική της χωρίς αντιστάσεις!
- Το ΤΕΕ ως πολιτικός θεσμός του Ελληνικού κράτους συμμετέχει στα κέντρα λήψης αποφάσεων (συμβούλια, επιτροπές, ομάδες κλπ) ως φορέας ορθολογιστικών απόψεων σε θεματα τεχνικά θέματα υποδομών, ερχόμενος στο παρελθόν σε σύγκρουση με τις πολιτικές επιδιώξεις των 3 βαθμίδων εξουσίας. Ο ρόλος του από το 1984 μέχρι σήμερα έχει περιοριστεί ακολουθώντας τον βήμα με βήμα μαρασμό των συμμετοχικών δημοκρατικών διαδικασιών και σήμερα έχει μετασηματιστεί σε συνεργαζομενο φορέα ΣΔΙΤ..
- Το ΤΕΕ είναι και ιδεολογικός θεσμός γιατί χρησιμοποιώντας τεχνικο-οικονομικές γνώσεις διαμορφώνει θέσεις που χρησιμοποιούνται στην αντιπαράθεση οικονομικών συμφερόντων και επηρεάζουν την λήψη πολιτικών αποφάσεων. Για παράδειγμα στο θέμα της ιδιωτικοποίησης της δημόσιας περιουσίας στα πλαίσια των νεοφιλελεύθερων πολιτικών προέβαλε σοβαρές αντιστάσεις με αντιπροτάσεις με πιο χαρακτηριστική την εκποίηση του Αεροδρόμιου του Ελληνικού. Σημερα έχει αλλάξει ρότα.
- Το ΤΕΕ είναι και συντεχνιακός θεσμός που προσπαθεί να προστατέψει τα συμφέροντα του κλάδου και ταυτόχρονα επεμβαίνει καταλυτικά στις διακλαδικές διαφορές. Από το 1980 μέχρι σήμερα είναι προφανής ο περιορισμός και η διαφοροποίηση του ρόλου του ΤΕΕ ως ‘’κρατικός σύμβουλος’’. Εχει αντικατασταθεί από ειδικούς συμβούλους (που προσλαμβάνονται και λειτουργούν κατ εντολή των πολιτικών προϊσταμένων τους) μετατοπιζόμενο ιδεολογικά σε νεοφιλελεύθερη κατεύθυνση κατακτώντας πια την θεση του επίσημου συνεργάτη της κυβέρνησης στην συνδιαχειριστη του ΕΣΠΑ. Ο ευρύτερος κοινωνικός του πολιτικός ρόλος αδυνάτισε με άμεση αντανάκλαση του στο σώμα των μηχανικών! Δεν είναι τυχαίο που από το 2016 η παράταξη της Ν. Δ. κατέκτησε την προεδρεία του ΤΕΕ κεντρικά και περιφερειακά, μέσα από σχήματα ιδεολογικού και πολιτικού ‘’αχταρμά’’ και χωρίς σαφή προγράμματα κοινωνικής αναφοράς. Το ΤΕΕ έχει χάσει τον κεντρώο-σοσιαλδημοκρατικό χαρακτήρα όλης της μεταπολιτευτικής περιόδου. Απουσιάζει από κάθε αντίσταση εφαρμογών δεξιών-νεοφιλελεύθερων πολιτικών. Παράδειγμα η σιωπή του ΤΕΕ στην εκποίηση των αεροδρομίων, του Αφάντου κλπ.
Ως συντεχνιακός θεσμός προσπαθεί με επιμορφωτικά σεμινάρια και επικοινωνιακές ενέργειες χρηματοδοτούμενων επιτροπών να αμβλύνει την κακή κατάσταση στον χώρο της των μηχανικών που επί της ουσίας νιώθουν μόνοι χωρίς καμιά κάλυψη στις αλλαγές που επιβάλλονται κυβερνητικά με καταιγιστικό τρόπο σε ένα εξοντωτικά ανταγωνιστικό περιβάλλον. Αυξάνεται ο χρόνος στην εργασία τους με πλήθος μικροαντικειμένων σε ένα κοινωνικό περιβάλλον που αδυνατεί να πληρώσει τις υπηρεσίες που παράγουν. Η απουσία προοπτικής και η ανυπαρξία προτάσεων βελτίωσης οδηγεί στην φυγή, ή στην αναπαλαίωση και στην δικαίωση των αποτυχημένων επιλογών του χθες.
Ε. Σε αυτό το περιβάλλον οι μηχανικοί καλούνται να επιλέξουν νέες διοικήσεις στα αντιπροσωπευτικά τους όργανα. Χωρίς κριτική προσέγγιση, χωρίς αξιολογήσεις και χωρίς απολογισμούς, ότι και να επιλέξεις από αυτά που εκπροσωπούν το παλιό είναι ματαιοπονία. Διαφέρει η ομάδα του ΚΚΕ η οποία όμως κινούμενη σε μια στενή κομματική αντίληψη αδυνατεί να δημιουργήσει ρήγματα και να ανοίξει προοπτικές.
Ν. Μυλωνάς