Μερικές φορές, λένε, υπάρχουν και καταστροφές που βγαίνουν σε καλό. Αν διερευνήσει κάποιος τη σύγχρονη ιστορία της Κω θα πεισθεί για την αλήθεια του πράγματος. Μια μεγάλη καταστροφή που έφερε ο σεισμός της 23ης Απριλίου 1933, στέλνοντας στον θάνατο δεκάδες ανίσχυρους ανθρώπους (178 άτομα, σύμφωνα με την ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΗΣΟΥ ΚΩ, του Βασίλη Σ. Χατζηβασιλείου), γκρεμίζοντας σχεδόν ολοσχερώς την πόλη της Κω, δημιουργώντας πληγές χρόνων, έγινε αιτία και αφορμή να σχεδιαστεί η σύγχρονη πόλη, που αλλάζει, μεταπλάθεται και πάντα νέα μένει. Τα ερείπια των σπιτιών αποκάλυψαν στα θεμέλιά τους στρώματα ιστορίας της αρχαίας Κω, ελληνικής, ελληνιστικής, ρωμαϊκής, βυζαντινής και ιπποτικής περιόδου. Στο ίδιο σημείο, στον ίδιο τόπο, θραύσματα χιλιετιών ανέσυραν ισχυρές μνήμες και τόνισαν τη διαχρονική επιρροή τους στην ιστορία του νησιού. Η ιταλική διοίκηση τότε (ιταλοκρατία στα Δωδεκάνησα 1912-1943), βρήκε την ευκαιρία και άλλαξε τα δεδομένα της πόλης, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που και σήμερα ακολουθούμε τα χνάρια τους. Άλλωστε, ήδη είχε ξεκινήσει μερικά χρόνια πριν από την ανέγερση μεγαλεπήβολων κτιρίων που τόνιζαν την ισχύ του φασιστικού καθεστώτος. Η σύγχρονη Κως που σχεδιάστηκε τότε, αποτελεί το μεγάλο ιστορικό κέντρο της πόλης σήμερα. Απέκτησε ρυμοτομικό σχέδιο με φαρδύς δρόμους, δεντροστοιχίες και προκήπια στα αστικά σπίτια της εποχής, να περιβάλλουν τους πολυάριθμους αρχαιολογικούς χώρους που άρχισαν να αποκαλύπτονται ο ένας μετά τον άλλον και ακόμη συνεχίζει η αποκάλυψή τους. Έτσι λοιπόν, σταδιακά αλλά σταθερά, αναδείχτηκε ένα ανοιχτό αρχαιολογικό πάρκο, με ιστορία σχεδόν δυόμιση χιλιάδων χρόνων σε κάθε βήμα. Διότι είναι εντυπωσιακό αν το σκεφτείς, οι καθημερινές σου διαδρομές να ακολουθούν τα βήματα χιλιάδων άλλων που βίωσαν στον ίδιο χώρο, σε άλλο χρόνο ίσως, αλλά έγραψαν ένα μέρος της ιστορίας του. Μοναδικό προνόμιο για μοναδικές πόλεις, λίγες ελληνικές πόλεις έχουν το προνόμιο να επιβιώνουν στον ίδιο τόπο για χιλιάδες χρόνια και να παραμένουν ζωντανές. Μία είναι η Αθήνα, μια δεύτερη η Κως. Έτσι λοιπόν πέρασαν τα χρόνια, τους Ιταλούς ακολούθησαν άλλοι κατακτητές, αποχώρησαν κι αυτοί και η Κως ακολουθώντας τη μοίρα της συνεχίζει να αναδεικνύει τον ιδιαίτερο κοσμοπολίτικο χαρακτήρα της ταυτισμένη με την πορεία της σύγχρονης Ελλάδας. Σε αυτό το πλαίσιο, από τις προηγούμενες δεκαετίες, με τη χρηματοδότηση των πρώτων έργων από ευρωπαϊκά προγράμματα, ξεκίνησαν σιγά-σιγά προσπάθειες διάσωσης, συντήρησης και ανάδειξης των μνημείων της ιστορίας του νησιού. Έτσι έγιναν οι πρώτες συντηρήσεις μνημείων (Ρωμαϊκό Ωδείο), και πεζοδρομήσεις με βάση την αρχή του ζωντανού, ανοιχτού αρχαιολογικού πάρκου. Κάτι, άλλωστε, που επιβάλλει η φυσιογνωμία της πόλης. Τώρα, παρά τις δυσκολίες της εποχής, βοηθούντων ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων, βρίσκονται σε εξέλιξη αξιοσημείωτα έργα στο ιστορικό κέντρο που σφραγίζουν τη διαχρονική ταυτότητα της πόλης. Ολοκλήρωση συντήρησης της Casa Romana (έπαυλη ρωμαϊκής περιόδου), συντήρηση του αρχαιολογικού μουσείου (περίοδος ιταλοκρατίας), ανάδειξη του νότιου τμήματος της Αρχαίας Αγοράς (αρχαιοελληνικής περιόδου) και σειρά έργων αστικής ανάπλασης που συνδέουν τα μνημεία και τους αρχαιολογικούς χώρους μέσα από τις ζωντανές γειτονιές και εμπορικές διαδρομές της σύγχρονης πόλης. Όλα αυτά σε συνεργασία του Δήμου Κω και του υπουργείου Πολιτισμού. Είναι βέβαιο ότι αυτές οι αλλαγές έχουν και παρενέργειες. Αλλαγή λειτουργιών της καθημερινότητας των δημοτών και αισθητικής αντίληψης του χώρου, κυκλοφοριακών συνηθειών, εμπορικών χρήσεων. Μπορεί κάποιες να προκαλούν συζητήσεις, για τον χρόνο, το εύρος ή την πραγματική χρησιμότητά τους. Είναι βέβαιο όμως ότι διαμορφώνουν μια νέα καθημερινότητα για τους κατοίκους και μια βελτιωμένη για τους επισκέπτες, βασισμένη στη διαχρονική ταυτότητα της πόλης. Παράλληλα ο Δήμος το γιορτάζει. Ανακήρυξε το 2013 σε Έτος Ελληνοϊταλικής Φιλίας και Πολιτισμού και προσπαθεί να συνδέσει το νήμα της Ιστορίας μέσα στις νέες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί, δημιουργώντας προϋποθέσεις συνεργασίας και κοινών δράσεων. Η δημιουργία του Εκθεσιακού Κέντρου Νεώτερης Ιστορίας και Ιταλικής Αρχιτεκτονικής (στο ανακαινισμένο Χάνι της πόλης) όπου εκτίθενται τα αρχιτεκτονικά σχέδια της ιταλικής περιόδου, που σφράγισε τη φυσιογνωμία της σύγχρονης Κω, αποτελεί έναν συνδετικό κρίκο σε αυτό. protagon.gr
