Αυτό που γίνονταν από το 1980 μέχρι το 2008. Ο στόχος ήταν η δημιουργία ανταγωνιστικών επιχειρήσεων. Όμως ταυτόχρονα περιθωριοποιήθηκε η μικρή και η συλλογική ή συνεταιριστική παραγωγή που εξασφάλιζε την αναδιανομή του χρήματος. Οι χαμηλοί μισθοί, η εμπορευματοποίηση των κοινωνικών αγαθών και ασύδοτη εκμετάλλευση του περιβάλλοντος έδωσαν μια μακρά περίοδο ευημερίας με επεκταμένη συσσώρευση κεφαλαίου. Η φιλελεύθερη αυτή πολιτική αντιμετώπισε κρίση κερδοφορίας από το τέλος της δεκαετίας του 90. Ο αυξανόμενος ολιγοπωλιακος έλεγχος της τοπικής οικονομίας συμβάδιζε με την μείωση της αμοιβής της εργασίας κι αυτό οδήγησε σε μια κρίση υποκατανάλωσης που αποφεύχθηκε μέσω δανεισμού, του γιγαντισμού μέσω νέων μεγάλων ξενοδοχείων και καταστημάτων και μέσω του πελατειακού συστήματος κράτους-κυβέρνησης-δήμου. Οι επιλογές ‘’γιγαντισμός, δανεισμός και πελατειακές σχέσεις’’ διεύρυναν την υποστήριξη του πασοκικού και νεοδημοκρατικού μοντέλου διαχείρισης στα μεσαία και λαϊκά στρώματα, αλλά αποτέλεσαν μη βιώσιμες λύσεις ΓΙΑΤΙ δεν αντιμετώπιζαν το πρόβλημα της συγκέντρωσης των κερδών και των κεφαλαίων σε λίγους! Δεν αντιμετώπιζαν το πρόβλημα του ελέγχου της ζήτησης, ούτε τον κερδοσκοπικό χαρακτήρα του χρηματοπιστωτικού-τραπεζικού συστήματος, ούτε και το πρόβλημα των μακροοικονομικών και των περιφερειακών ανισορροπιών που αποτελούν συστατικά στοιχεία της κρίσης στο νησί μας.
Σήμερα η αναδίπλωση, η επιδίωξη του προστατευτισμού και οι νέες σύνθετες μεγάλες επενδύσεις στον τουρισμό! Στα προβλήματα που δημιούργησε το πρότυπο ανάπτυξης, η εύκολη απάντηση είναι η αναδίπλωση στο εθνικό κράτος (ΝΔ, ΛΑΟΣ, ΚΚΕ) και η επίκληση της τοπικής ιδιαιτερότητας για να αντιμετωπιστεί η γενικευμένη αίσθηση ανασφάλειας στην οικονομία (νυν δημοτική αρχή). Σήμερα το ΠΑΣΟΚ επιδιώκει μια νέα σύνθεση νεοφιλελεύθερης διαχείρισης και συναίνεσης στηριγμένης στον τρόμο του χρέους σε ότι έχει μείνει από το κράτος προνοίας. Εδώ εντάσσεται και το σχέδιο νόμου περί ‘’κοινωνικής οικονομίας’’ που πάνω του στηρίζονται τα των συνεργατικών της δημοτικής αρχής. Θα ακούσουμε πολύ όμορφα λόγια για αυτά. Το σημαντικότερο μειονέκτημα είναι ότι δεν θίγει τις αιτίες των προβλημάτων μας και δεν μπορεί να δώσει διεξόδους. Το πρόβλημα είναι η συγκέντρωση και η συγκεντροποίηση του κεφαλαίου που πνίγει τους μικρούς, συνθλίβει την αμοιβή της εργασίας και πιέζει το περιβάλλον για να διατηρήσει κερδοφορία στο μεγάλο κεφάλαιο. Γι αυτό οι παλιοί πολιτικοί επιμένουν στην επέκταση του μαζικού τουρισμού και στην παραπέρα ένταση εκμετάλλευσης των φυσικών πόρων και της εργασίας. Τα νέα complex-σύνθετα τουριστικά προϊόντα είναι η προωθούμενη επιλογή.
Ο άλλος δρόμος: Αλλαγή των παραγωγικών αι καταναλωτικών προτύπων: Το κοινωνικό, ο περιβαλλοντικό, και το οικονομικό ζήτημα δεν λύνονται ούτε με την ποσοτική μεγέθυνση, ούτε με τις αγορές, ούτε με την καθοδήγηση του κράτους, ούτε με συνεργατικές και την πελατειακή κάλυψη του Δήμου. Το ζήτημα είναι ποιος παράγει τι και με ποιον τρόπο; Έχουμε αλληλέγγυα οικονομία με ποιοτική ανάπτυξη και πραγματική περιβαλλοντική ισορροπία ή μια από τα ίδια; Πρέπει να επιδιώξουμε μια νέα γενιά δημοτικών πολιτικών που διευρύνουν τα δημόσια αγαθά. Πολιτικές δημιουργίας θέσεων εργασίας πλήρους και σταθερής απασχόλησης που διευρύνουν την παραγωγική βάση και δημιουργούν νέες παραγωγικές εξειδικεύσεις π.χ. δημοτική διαχείριση ΧΥΤΑ με την επέκταση του σε τεχνολογίες κομποστοποίησης και ενεργειακής εκμετάλλευσης, η δημοτική διαχείριση ΣΦΑΓΕΙΩΝ και επέκταση του σε τυποποιητήριο και τεμαχιστήριο, ο καθορισμός χρήσεων γης με ταυτόχρονες ενισχύσεις για όλο τον πρωτογενή τομέα και με νέες υποδομές όπως: μονάδα τυποποίησης λαδιού, μελιού, οσπρίων και λαχανικών, κλπ. Νέα προϊόντα όπως: Λατομείο αδρανών υλικών, εμπορικό λιμάνι, μόλος κρουαζιερόπλοιων, πολυχώρος παραγωγής γνώσεων-υπηρεσιών και παραδοσιακών προϊόντων στην ΑΒΙΚΩ και στο ΟΙΝΟΠΟΙΕΙΟ κλπ. Δημιουργία νέων μουσειακών εγκαταστάσεων, αξιοποίηση του αρχαιολογικού και πολιτιστικού πλούτου όλου του νησιού (κάστρα, βυζαντινά μνημεία, μνημεία τουρκικής περιόδου, Ιταλικής περιόδου κλπ. ανάδειξη του δάσους των κέδρων και ανακήρυξη του Ζηνίου Κεφάλου σε ιδιαίτερο θεματικό πάρκο φυσικού τοπίου και φυσικής ζωής. Εντάσσουμε τις πεζοδρομήσεις, τις ποδηλατοδρομήσεις, τις ορεινές διαδρομές, τα μέτρα εκσυγχρονισμού της λειτουργίας και της εμφάνισης των οικιστικών μας συνόλων, των παραδοσιακών οικισμών κλπ. σε ένα πλαίσιο αλλαγής του μέχρι σήμερα τουριστικού προϊόντος. Εκσυγχρονισμός υποδομών του νησιού με στόχο την βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών και του νέου μοντέλου οικονομικής ανάπτυξης κι όχι συνέχιση με άλλα λόγια της ίδιας πολιτικής.
Ν. Μυλωνάς (δημ. σύμβουλος)
