ΧΥΤΑ ν. Κω: πολύ αργά για δάκρυα!
Γενική αρχή είναι να μην συμβεί το κακό. Γιατί όταν συμβεί, τότε μύρια έπονται! Αυτά ταιριάζουν στην κατάσταση του ΧΥΤΑ Κω σήμερα. Ένα έργο κόστους 3,5 εκ. που απασχόλησε υπαλλήλους, πολιτικούς, υπηρεσίες και πολίτες για πάνω από 10 χρόνια μέχρι να υλοποιηθεί, αντί να μας βοηθήσει να εκσυγχρονίσουμε τον τομέα διαχείρισης απορριμμάτων στο τουριστικό μας νησί και να μας μεταφέρει σε ένα ανώτερο επίπεδο οικολογικής και περιβαλλοντικής συμπεριφοράς, ευτελίστηκε με διαδοχικές λαθεμένες επιλογές μέχρι που έφτασε στην σημερινή δεινή κατάσταση μη λειτουργίας του! Τα ίδια έχουν συμβεί και σε άλλες πόλεις της χώρας μας, αλλά αυτό δεν μας απαλλάσσει των ευθυνών μας. Η ευκολία στην πολιτική, η προχειρότητα, η κακοδιαχείριση και η πολιτική σκοπιμότητα είναι οι παράγοντες που οδηγούν στην καταστροφή δημόσιες επενδύσεις και στην ανυποληψία τους δημοσίους φορείς για να έρθει η ιδιωτικοποίηση ως Θεία λύση! Αλλά και η ιδιωτικοποίηση οδηγεί σε σκάνδαλα όταν δεν λειτουργούν μηχανισμοί έλεγχου και όταν λείπει η πολιτική στόχευση που επιβάλλει την προτεραιότητα της κοινωνικού οφέλους. Αυτό συνέβη με τον ΧΥΤΑ και την διαχείριση απορριμμάτων στην Κω
- Για την ιστορία: Στο τελευταίο δημοτικό συμβούλιο συζητήθηκε τόσο το θέμα της κατολίσθησης στον ΧΥΤΑ όσο και εξόφληση της εταιρείας ΚΑΡΚΑΝΙΑΣ για την διαχείριση του από 1-7-2009 έως 31-12-2011 που μας κόστισε 470.000 ευρώ. Πως αλήθεια συνέπεσαν αυτά τα 2 θέματα; Και τα 2 συνιστούν μεγάλη οικονομική επιβάρυνση του Δήμου μας και συνεπώς της κοινωνίας μας και μάλιστα σε μια εποχή φτώχειας και μιζέριας. Διαβάζουμε στην τεχνική έκθεση της ΚΑΡΚΑΝΙΑΣ που είναι ο αρχικός εργολάβος της και της σε εξέλιξη επέκτασης της β! φάσης της εγκατάστασης: ’’την 1-4-2016 κατά τον εποπτικό έλεγχο που λάμβανε χωραν (τι σύμπτωση!) ώστε να ξεκινήσουν οι εργασίες ενίσχυσης (γιατί ενίσχυση; που την μυριστήκατε πριν την δείτε;) της δεξαμενής του βιολογικού εντοπίστηκαν ρωγμές και μετακίνηση εδάφους…’’. Ηλίθιες συμπτώσεις: την ώρα του έλεγχου,.. για την ενίσχυση έγινε και η κατολίσθηση!!! Η εταιρεία και όλοι οι εμπλεκόμενοι ξέρουμε η δεξαμενή αυτή ήταν με κλίση λόγω καθίζησης από τον καιρό της κατασκευής της και πριν καν αρχίσει η λειτουργία του έργου! Το πρόβλημα ήταν η κακή συμπύκνωση των μεγάλων επιχωμάτων στο σημείο αυτό με ευθύνη της κατασκευάστριας εταιρείας ΚΑΡΚΑΝΙΑΣ. Κάναμε ‘’στραβά μάτια’’ τότε αγωνιώντας να μην περιπλέκει το ζήτημα με τις διαδικασίες παραλαβής του έργου και εκκίνησης της λειτουργίας του άλλα και ελπίζοντας εμπειρικά ότι η καθίζηση συμπύκνωσε την απόβαση και το φαινόμενο θα έχει σταματήσει! Να όμως που η φύση εκδικείται! Και θεια δίκη: η ίδια εταιρεία είναι ο σήμερα υπόλογος για την νέα καταστροφή: η δεξαμενή κινδυνεύει να υποστεί μεγάλες ρηγματωσεις, θραύση και ανατροπή. Ας πούμε ότι αυτά θα τα προλάβουμε γιατί θα βοηθήσει ο καιρός και ο Θεός. Όμως η εταιρεία είναι υπεύθυνη γιατί έχουν καταστραφεί ο αγωγός απαγωγής των στραγγισμάτων, τα ηλεκτρικά καλώδια τροφοδότησης των αντλιών και οι αγωγοί απαγωγής των βιοαερίου από την σήψη των απορριμμάτων. Αυτά σημαίνουν ότι από 1-4-2016 ο ΧΥΤΑ δουλεύει πλέον ως μια χωματερή στην οποία γίνεται επιχωση των σκουπιδιών για να μην έχουμε αναφλέξεις. Άρα είμαστε σε μια περίοδο εκτος ευρωπαϊκού πλαισίου διαχείρισης των απορριμμάτων! Όμως πρέπει να σιωπήσουμε. Οι tourκαι οι μεγάλοι παίκτες του τουρισμού στο νησί μας δεν πρέπει να ξέρουν. (φωτο το πρανές που κατολίσθησε πριν και σήμερα)
- Για το σήμερα: Οι εργασίες επισκευών είναι πολυέξοδες. Απαιτούν χρόνο. Απαιτούν επιμερισμό. Φταίμε και μείς άλλα κυρίως φταίει η κατασκευάστρια εταιρεία. Όχι γιατί όπως μας λέει η δημιουργία της νέας λεκάνης και η βροχή (ποια βροχή φέτος αθεόφοβοι;) προκάλεσαν την κατολίσθηση όσο γιατί πριν περάσει 5-ετία το έργο της έχει υποστεί βλάβη λογά κακής κατασκευής.
- Για τα χρήματα: υπήρχαν διαφωνίες για την ιδιωτικοποίηση της διαχείρισης του ΧΥΤΑ 1-7-2009 έως 31-12-2011 άλλα και για την κοστολόγηση της αποζημίωσης της.Γράφαμε το 2010: η ΚΑΡΚΑΝΙΑΣ ΑΕ διαχειρίζονταν τον χώρο αυτή την περίοδο: με ένα μηχανικό επί τόπου του έργου που δεν της κόστιζε πάνω από 1500 ευρώ/μήνα, ένα χειριστή φορτωτή 1500 ευρώ/μήνα και δυο εργάτες δεν 2200 ευρώ/μήνα ενώ ο Δήμος πλήρωνε καύσιμα και ηλεκτρικό ρεύμα. Αν υποθέσουμε ένα κόστος επίβλεψης 30% και ένα κέρδος 20% έχουμε συνολικό μηνιαίο κόστος διαχειρησης16.000,00 ευρώ και με μια μέση μηνιαία παραγωγή σκουπιδιών 3.000 τόνοι το κόστος διαχείρισης ανά τόνο είναι 7 ευρώ, πολύ μακριά από τα 20 που ζητά η εταιρεία και στα 12 που συμβιβαστήκαμε.
- Η ΚΑΡΚΑΝΙΑΣ ΑΕ την περίοδο των 3 Δήμων διεκδίκησε και πηρέ 260.000 άλλα με την αλλαγή του 2011 ο νέος Δήμαρχος διέκοψε την σύμβαση και αρνήθηκε την αποπληρωμή (210.000) τα οποία διεκδίκησε δικαστικά και με την απόφαση του τελευταίου δημοτικού συμβούλιου θα πληρωθεί. Ο ίδιος Δήμαρχος προχώρησε στην ιδιωτικοποίηση της ανακύκλωσης με όρους δυσμενείς για τον Δήμο μας, ενώ μποϋκοτάρισε με πολιτική παρέμβαση ιδιωτική επένδυση ανακύκλωσης (υπόθεση ΚΑΜΠΟΥΡΗ όπου θα δώσει εξισώσεις σε κανονική δικάσιμο μετά από μηνύσεις). Βεβαίως η νέα διαχείριση δεν ήταν καλύτερη της προηγούμενης γι αυτό και η πυρκαγιά του καλοκαιριού του 2011. Αυτό όμως που και οι 2 περίοδοι κατάφεραν είναι να μην επιβαρύνουν τους πολίτες και προ πάντων τις επιχειρήσεις του νησιού! Αυτός ήταν ο πολιτικός στόχος που επέβαλε την παραβίαση δεσμεύσεων (η επέκταση του ΧΥΤΑ έπρεπε να γίνει με ίδια έσοδα), την αγνόηση μελετών, την αδιαφορία για το ποιοτικό άλμα που ήμασταν υποχρεωμένοι να κάνουμε. Ταυτόχρονα όμως χάθηκε η μοναδική ευκαιρία να γίνει ανακοστολόγηση της υπηρεσίας καθαριότητας έτσι που να καταφέρει να αποκτήσει αυτοδυναμία, να γίνει μια σύγχρονη επιχείρηση που να ασκήσει μια συνολική πολιτική αναβαθμισμένης διαχείρισης των απορριμμάτων. Χάθηκε η ευκαιρία ανάδειξης εκσυγχρονισμού σε ένα πιλοτικό τομέα που θα συμπαρέσυρε στον εκσυγχρονισμό την συνολική παραγωγική δραστηριότητα του νησιού.
Αυτό είναι το πολιτικό πρόβλημα και η πολιτική απώλεια με τον ΧΥΤΑ Κω.
Η συζήτηση στο δημοτικό συμβούλιο των θεμάτων αποζημίωσης και βλαβών θέτει το ζήτημα του επιμερισμού των απωλειών. Είναι πολίτικο ζήτημα πλέον η διεκδίκηση αποζημιώσεων από την Κιρκάνιας ΑΕ και το θέτουμε δημόσια.
Ν. Μυλωνάς
