Εχεις γυρίσει ποτέ ένα νησί με το ποδήλατο; Εχεις κάνει ένα ταξίδι από την αρχαία Ελλάδα στον Μεσαίωνα μέσα σε 10 τ.μ.; Αν ναι, έχεις έρθει στην Κω. Αν όχι, τι περιμένεις;
Η Κως συνιστά ένα... τουριστικό παράδοξο: πριν ακόμη την ανακαλύψει ο Ελληνας ταξιδιώτης, την είχαν ήδη εντοπίσει οι ξένοι τουρίστες που ναύλωναν το ένα τσάρτερ μετά το άλλο για να έρθουν εδώ. Με κάποιον τρόπο, είχαν ήδη αντιληφθεί πως η Κως έχει ό,τι ακριβώς έψαχναν: ατέλειωτες χρυσές αμμουδιές, αστραφτερό ήλιο και τις απαραίτητες (πλούσιες) δόσεις αρχαίας Ιστορίας και πολιτισμού.
Και επειδή ένα μυστικό παύει να είναι μυστικό όταν πια το γνωρίζουν εκατομμύρια άνθρωποι, η Κως αρχίζει να ανεβαίνει (αργά αλλά σταθερά) στην προτίμηση και των Ελλήνων ταξιδιωτών. Η γνώμη μας; Καιρός ήταν!
Ναι, σε ένα μεγάλο μέρος της η Κως είναι αυτό που θα ‘λεγες «τουριστική». Ξενοδοχεία all inclusive, αμέτρητες ταμπέλες στα αγγλικά για ταβέρνες και εστιατόρια, κίνηση που νομίζεις πως δεν χαλαρώνει ποτέ, παραλίες με ομπρέλες και ξαπλώστρες μέχρι την τελευταία σπιθαμή άμμου.
Μα αυτή είναι η μία πλευρά του πράγματος: Δίπλα στο ασταμάτητο πηγαινέλα της πόλης ανακαλύπτεις ένα τεράστιο αρχαιολογικό πάρκο· δυο βήματα από την πολύβουη προκυμαία απολαμβάνεις την ηρεμία του κάστρου των Ιπποτών· ενώ τριγύρω σου ακούς κάθε λογής ξένη γλώσσα, αφουγκράζεσαι άθελά σου τον Ιπποκράτη στον θρυλικό πλάτανο· κι εκεί που λες πως κάθε αμμουδιά έχει παραδοθεί στην τουριστική αξιοποίηση, να σου μια ερημική παραλία όλη δική σου.
Το πολύβουο λιμάνι της Κω είναι η καρδιά του νησιού. Ηταν πάντα, δηλαδή, ήδη από τα προϊστορικά χρόνια όταν πρωτοκατοικήθηκε, και μέσα στο πέρασμα των αιώνων όταν είχε την τύχη να γνωρίσει διαδοχικούς πολιτισμούς, με τον καθένα να αφήνει τα δικά του σημάδια στην πόλη. Οι αρχαίοι Ελληνες, οι Ρωμαίοι, οι Βυζαντινοί, οι Ιωαννίτες ιππότες, οι Οθωμανοί, οι Ιταλοί. Μέσα σε ελάχιστα τετραγωνικά μέτρα βλέπεις τα χνάρια όλων τους, σε ένα απίθανο όσο και σπάνιο μωσαϊκό εποχών και εθνικοτήτων.
Ξεκινάς λοιπόν από την προκυμαία, την ακτή Κουντουριώτου, με τα αναρίθμητα σκάφη και τον ποδηλατόδρομο. Σημείωσε πως ο ποδηλατόδρομος της Κω δεν είναι «διακοσμητικό» στοιχείο, αλλά μέρος της ζωής της πόλης: απλώνεται σε 13 χλμ., από το Ψαλίδι μέχρι και την παραλία του Φάρου, ενώ γενικά σε όλη την Κω θα βρεις χώρο στάθμευσης ποδηλάτου σχεδόν παντού, ακόμη και στα beach bars!
.
Στη νότια πλευρά της προκυμαίας μπαίνεις στη λεωφόρο με τους φοίνικες και τους πλανόδιους ζωγράφους που απλώνουν τα καβαλέτα τους κάτω από τους πελώριους κορμούς. Αυτή η λεωφόρος με τη συνεχή κίνηση ήταν κάποτε η τάφρος ασφαλείας της Νεραντζιάς, του κάστρου που έχτισαν οι Ιππότες του τάγματος των Ιωαννιτών, τον 14ο αιώνα, για να φυλάει το θαλάσσιο πέρασμα με τα απέναντι παράλια.
Από τη γέφυρα του κάστρου κατεβαίνεις στην πλατεία Ιπποκράτη. Να σου ο παμπάλαιος πλάτανος που λέγαμε, ο ίδιος που χάριζε τη σκιά του στον Ιπποκράτη και στους μαθητές του κάποιες χιλιετίες πριν. Απέναντί του, το εντυπωσιακό τζαμί της Λότζιας (του 1786) και η αρχαία αγορά, με τα ιερά της Αφροδίτης και του Ηρακλή από τη μια μεριά και το διοικητήριο της Ιταλοκρατίας από την άλλη. Για μωσαϊκό εποχών δεν λέγαμε
Η πλατεία Ελευθερίας, το κέντρο της πόλης, με το τζαμί Ντεφτερντάρ να δεσπόζει
Το ωραιότερο στολίδι της πόλης πάντως είναι σίγουρα η πλατεία Ελευθερίας. Η Δημοτική Αγορά με τις στοές της, το τζαμί Ντεφτερντάρ, το Αρχαιολογικό Μουσείο που στεγάζεται σε κτίριο της ιταλοκρατίας και τα τείχη της αρχαίας πόλης, όλα συγκεντρώνονται μέσα σε λίγα τετραγωνικά μέτρα σαν μια σπάνια έκθεση αρχιτεκτονικής υψηλού επιπέδου. Λίγο πιο πέρα η Δυτική Αρχαιολογική Ζώνη, ένας τεράστιος αρχαιολογικός χώρος μέσα στην πόλη, με τις Θέρμες, το Στάδιο, τα ψηφιδωτά, το Νυμφαίο, μα και το ρωμαϊκό ωδείο που τώρα φιλοξενεί πολιτιστικά δρώμενα.
Βγαίνοντας από την πόλη, με κατεύθυνση προς τα νότια, περνάς από τις μεγάλες παραλίες Ψαλίδι και Αγιος Φωκάς και μπορείς να συνεχίσεις μέχρι τις Εμπρός Θέρμες (ή Εμπρός Θέρμα). Θα χρειαστεί να μπεις σε χωματόδρομο, στο τέλος της διαδρομής ωστόσο θα το έχεις ξεχάσει όταν θα κολυμπάς μέσα στα θερμά (φτάνουν και τους 50ο C) ιαματικά νερά της θερμής πηγής.
Αν αντί να κινηθείς νότια από την πόλη πάρεις τον κεντρικό δρόμο προς τα δυτικά, θα περάσεις από το χωριό Πλατάνι, το χωριό των μουσουλμάνων με τις ωραίες ταβέρνες και σε ακόμη 1,5 χλμ. θα έρθεις στο περίφημο Ασκληπιείο, ένα από τα σπουδαιότερα ιερά αφιερωμένο στον θεό της ιατρικής. Στην αρχαιότητα ήταν φημισμένο για τις καινοτόμους μεθόδους των ιερέων-ιατρών του, που δεν περιορίζονταν στην προσευχή και την εγκοίμηση, αλλά εφάρμοζαν επιστημονικές τεχνικές για την ίαση των ασθενών.
Ηλιοβασίλεμα στην Αλυκή, δίπλα στο Τιγκάκι
Βγαίνοντας ξανά στον κεντρικό δρόμο έρχεσαι στο Ζηπάρι, με τις δύο παλαιοχριστιανικές βασιλικές, και σε ένα τσιγάρο δρόμο είσαι πια στο Τιγκάκι, από τις πιο δημοφιλείς (και τουριστικά αξιοποιημένες) παραλίες της Κω. Από το Τιγκάκι και τον υδροβιότοπο της Αλυκής ξεκινά ουσιαστικά μια πελώρια παραλία που φτάνει μέχρι το Μαστιχάρι, περίπου δώδεκα χιλιόμετρα πιο δυτικά. Από το Μαστιχάρι θα πάρεις και το φέρι για μια εκδρομή μέχρι την Κάλυμνο.
Ανεξερεύνητη ορεινή Κως
Μια εναλλακτική διαδρομή από το Ασκληπιείο σε οδηγεί προς τα ορεινά της Κω και το βουνό Δίκαιο, τη ραχοκοκκαλιά της νοτιοδυτικής Κω, μια όψη του νησιού που -αδίκως- δεν έχει διαφημιστεί πολύ. Θα δεις ατμοσφαιρικές εικόνες στο εγκαταλελειμμένο χωριό Χαϊχούτες, ένα ονειρικό ηλιοβασίλεμα στη Ζια (για πολλούς «το ωραιότερο στο νησί»), το χωριό Πυλί με τα ταβερνάκια του, το Παλιό Πυλί με τον μεσαιωνικό οικισμό που προσπαθείς να ανακαλύψεις μέσα στη βλάστηση και το βυζαντινό κάστρο που με δυσκολία διακρίνεται, ένα πια με τον βράχο. Η θέα από εδώ ψηλά τα χωράει όλα, και Κω, και Κάλυμνο, και Ψέριμο, και Μικρασία.
Στο κάστρο στο παλιό Πυλί
Κατεβαίνεις προς το αεροδρόμιο, προς το χωριό με το ωραίο όνομα Αντιμάχεια, έναν ακόμη νευραλγικό κόμβο, από τους οικισμούς με τη μεγαλύτερη τουριστική αξιοποίηση αλλά και μια καλή γεύση από το παρελθόν, με το Αντιμαχειώτικο Σπίτι, ένα όμορφο λαογραφικό μουσείο, και το ιπποτικό της κάστρο.
Από την Αντιμάχεια η Καρδάμαινα δεν απέχει ούτε έξι χιλιόμετρα. Ο μαζικός τουρισμός έχει κάνει για τα καλά την εμφάνισή του εδώ, ξενοδοχεία, εστιατόρια, ενοικιάσεις οχημάτων, αλλά και το καραβάκι που θα σε πάει ως τη Νίσυρο για να δεις το ηφαίστειο.
Cavo Paradiso, η πιο απομακρυσμένη παραλία της Κω. Τι λες, δεν αξίζει;
Η νοτιοδυτική Κως σού επιφυλάσσει τον καλύτερο επίλογο στο νησί. Ξεκινάς από τις παραλίες του Αγίου Στεφάνου με τις παλαιοχριστιανικές βασιλικές δίπλα στο κύμα, αφετηρία για μια ατέλειωτη σειρά από παραλίες: η Καμήλα, το Κοχυλάρι, ο Λιμνιώνας, η Paradise, η Markos. Κέντρο της περιοχής αυτής είναι ο κεφαλοχώρι του Κεφάλου, με το επίνειό του, το Καμάρι, και το ακρωτήρι του Κρίκελου να σηματοδοτεί τη νότια απόληξη του νησιού.
Για το τελευταίο ηλιοβασίλεμα θα έρθεις στον Αϊ-Γιάννη τον Θυμιανό, με πρόσωπο στο Αιγαίο, και θα κατέβεις στον όρμο Χιλανδρίου και την αμμουδιά Cavo Paradiso, μια τεράστια παραλία όλη δική σου...
Κείμενο: Γιάννης Μαντάς
Φωτογραφίες: Ηρακλής Μήλας
ethnos.gr
